WERKBEZOEK INDONESIE
Zes Nederlandse kunstenaars met een Indische achtergrond werken samen met zes Indonesische kunstenaars aan verschillende producties met als startpunt hun gedeelde geschiedenis om op die manier geschiedenis en de erfenis daarvan te personifiëren en inclusiever te maken. Dit project is in opdracht van de Nederlandse Ambassade in Jakarta, Erasmushuis, Dutch Culture, Salihara en het Indisch Herinneringscentrum. Met als doel deze verhalen onder de aandacht te brengen voor een internationaal publiek. Literatuur en de uitvoerende kunsten is een uitstekende manier om over de gedeelde geschiedenis en erfenis daarvan te vertellen. De producties - bestaande uit literatuur, fotografie, uitvoerende kunsten - worden gepresenteerd op het Literature and Ideas Festival (LIFEs) bij Komunitas Salihara in Jakarta van 12 t/m 20 oktober en tijdens Indonesia Now: Jakarta Edition in Amsterdam op 12 november.
Dit project laat me op een andere manier nadenken over mijn positie en plaatsing binnen de thema’s en geeft me zoveel nieuwe inzichten. Ik voel me bevoorrecht dat ik hier samen met een fantastisch team mag werken en in oktober met dit team dus nog een keer mag afreizen naar Indonesië. Op deze plek op mijn website neem ik jullie graag mee op ons avontuur in Indonesie.
RUMAH SAYA //
Ik ontmoet mijn oma en opa. In de bekende klanken die mijn oren opvangen wanneer ik uit het vliegtuig stap in Jakarta. Klanken van een taal die mijn grootouders spraken wanneer ik als klein meisje dingen niet mocht horen. Klanken die ik niet kan verstaan, maar wel voelen als thuis.
Ik ontmoet mijn oma en opa. Toen mijn voeten deze grond raakten. De grond waar mijn wortels liggen. De oorsprong, mijn verhaal in een verleden drie generaties terug. De grond die voelt als een verlengstuk van wie ik ben, wat ik adem. Wat voelt als een deel van een puzzel die telkens weer in elkaar valt wanneer ik voet zet op deze plek, in dit land.
Ik ontmoet mijn oma en opa. In de geuren en specerijen die me tegemoet komen wanneer ik op straat loop en kleine toko’s passeer. De geur van djinten en knoflook, laos en trassie die me doen herinneren aan zondagen in de tuin bij mijn grootouders. De hele familie bij elkaar, mijn opa die de hele dag in de keuken had gestaan. De gebakken tahoe en kroepoek die op keukenrolletjes en kranten op het aanrecht uitgespreid lag. Mijn oma die op een krukje voor het fornuis, met een badmuts op haar hoofd úren aaneengesloten aan het roeren was in een grote pan met sambal. Eigen gemaakte sambal die iedereen in Calvé potjes mee naar huis kreeg aan het einde van de dag. Die lange fijne zondagen met nichtjes en neefjes die voelden als zussen en broers, zo verweven waren onze levens. En nog steeds. We stonden naast elkaar te feestten op dezelfde hoogtepunten en waren elkaars schouder wanneer we rouwden op dezelfde dieptepunten.
Ik ontmoet mijn oma en opa. Wanneer ik op zoek ga naar mijn familiegeschiedenis in dit mooie project waar ik aan mag werken. “National history, personal stories” in opdracht voor de Nederlandse ambassade in Jakarta in samenwerking met het Indisch herinneringscentrum, Dutch Culture en kommunitas Salihara. Waar ik zoek en vind. Graaf en verdwaal in de geschiedenis. Waar ik de chaos probeer te ordenen van zoveel verhalen, van zoveel generaties.
Ik ontmoet mijn oma en opa. Wanneer ik naar mijn evenbeeld kijk in de spiegel en ik haar ontmoet in mijn ogen. Ze moet mijn leeftijd zijn geweest toen ze haar moederland achterliet, met de wereld aan haar voeten altijd onderweg. Ik ontmoet hen in alle oude opaatjes en omaatjes die ik in dit land tegenkom en vriendelijk gedag knik.
Ik ontmoet mijn oma en opa.Toen ik zocht naar mezelf. Naar wie ik ben. Welke verhalen mij hebben gemaakt tot de vrouw die ik ben. Welke waarden en normen ik heb meegekregen. Waarom ik sommige dingen doe zoals ik ze doe en soms zou wensen dat ik bepaalde patronen kon doorbreken. Welk deel in mij is cultuur? Welk deel aangeleerd en welk deel karakter?
Ik ontmoet mijn oma en opa. Dichterbij dan ooit lopen ze naast me terwijl ik dit avontuur ben aangegaan. Elke stap, elke gedachte, elke twijfel, elke draad, elk verhaal. Zorgvuldig en met aandacht. Stap voor stap helpen ze me in dit mooie project op zoek naar ons persoonlijk familieverhaal in een geschiedenis die zich uitstrekt tot ver over oceanen. Van Nederland tot Indonesië en van hemel tot aarde.
Ik ontmoet mijn oma en opa. Wanneer ik kijk naar mijn mini en de rol die mijn ouders spelen in zijn leven. Hoe rijk hij is met zoveel familie en cultureel erfgoed waaruit ook hij is voortgekomen. De verbondenheid die we als familie voelen zonder er een woord voor te hoeven gebruiken. Het zijn allemaal kleine dingen, maar krijgen hun betekenis door de herhaling ervan.
Ik ontmoet mijn oma en opa.
In de puls die ik voel als ik mijn hand op mijn hart leg. Hun verhalen en herinneringen leven voort in mij, resoneren in mij en zijn een deel van mij opdat ik ze weer doorgeef aan de generaties na mij. Wat ben ik rijk met twee werelden die in mij wonen. Rumah Saya, mooi Indoland. Ik ben weer thuis.
STORYTELLING //
Insteek voor de samenwerking zijn de persoonlijke (familie) verhalen van de kunstenaars, waarmee zij zowel onderbelichte verhalen en perspectieven in de nationale geschiedschrijving van Nederland en Indonesië willen belichten, als onderzoeken wat hen nu en voor de toekomst verbindt. De kunstenaars hebben allen een diverse achtergrond: niet alleen cultureel (denk aan Indisch, Peranakan Chinees, Timorees, Moluks, Javaans, Surinaams), maar ook in religie en professie. De duo’s zijn zo samengesteld dat verschillende disciplines samen komen: schrijvers, fotografen, illustratoren, acteurs, zangers. Allen zijn storytellers op hun eigen manier.
WAAROM GEDEELDE GESCHIEDENIS ? //
Het project neemt als startpunt de gedeelde geschiedenis in een tijd waarin debat over geschiedenis en identiteit de boventoon voeren. Gedeelde geschiedenis gaat uit van het idee dat we allemaal deel uit maken van dezelfde geschiedenis, ook al hebben we het niet altijd in de gaten. Wel heeft ieder andere achtergronden, standpunten en ervaringen in relatie tot deze geschiedenis. Met het toepassen van gedeelde geschiedenis wordt de geschiedschrijving van Indonesië en Nederland verbonden. Het samenwerken draagt bij aan het belichten van verhalen – verteld vanuit persoonlijk perspectief - die niet altijd gangbaar zijn in de geschiedschrijving. Hiermee willen we bijdragen aan meer kennis, bewustwording en bredere interpretatie van een meerstemmige gedeelde geschiedenis voor een gedeelde toekomst.
HOE WERKEN WE SAMEN? //
Het project duurt in totaal 5 maanden, waarin de kunstenaars elkaar in Jakarta en Nederland ontmoeten, verhalen en ervaringen delen, workshops volgen op het gebied van gedeelde geschiedenis, identiteit, multiperspectiviteit, taalgebruik, gebruik van ego-documenten, het in kaart brengen van tijdlijnen (gebeurtenissen op wereld, nationaal en persoonlijk niveau) en verschillende historische en religieuze lagen van de stad Jakarta onderzoeken. Ze bezoeken musea, archieven, religieuze landmarks en voorstellingen. De workshops worden verzorgd door schrijfsters Ayu Utami, Debra Yatim en historici Remco Raben, Bonnie Triyana, Nancy Jouwe en Wim Manuhutu. Máár bovenal werken zij samen aan hun co-creatieproducten, die vorm krijgen in boeken, fotografie series, performances en meer!
INDISCH HERINNERINGSCENTRUM //
Het Indisch Herinneringscentrum wil op verschillende manieren en met verschillende samenwerkingspartners het verhaal van Nederlands-Indië t/m nu bij een breed en divers publiek onder de aandacht brengen. My story, shared history is het eerste project waarbij kunstenaars uit Indonesië en Nederland een grootschalige samenwerking aangaan om verschillende producties te maken over hun gedeelde verleden, heden en toekomst. Daarmee wordt op een nieuwe manier de geschiedenis en erfenis daarvan op een meerstemmige manier verteld met én voor een jonge generatie in Nederland én Indonesië.
Vlogs
"National history, personal stories".
De nationale geschiedenissen van Nederland en Indonesië geven hun eigen uitleg van de late jaren van kolonisatie, de Tweede Wereldoorlog, Bersiap, Onafhankelijkheidsoorlog en repatriëring. De vele persoonlijke verhalen van mensen die dit zelf hebben meegemaakt, en van hun nazaten, geven een veel rijker, multi-perspectief en mogelijk meer genuanceerd beeld van deze periode.
Aan ons de vraag als jonge kunstenaars om hierop, in co-creatie met een Indonesische counterpart, te reflecteren en eigen ideeën hierop los te laten: hoe wil jij deze, gedeelde, verhalen naar buiten brengen?
Het onderwerp ‘Personal Story, National History’ raakt drie thema’s.
-
Dynamics of multiple narratives
Every single person experiences and remembers an event in his or her own way. At the same time, every next generation gives new meaning to an event. What are the individual or family stories of today? How do they resonate with or depart from older or national narratives? Can we create a more complete shared (hi)story with collecting these stories? And for whom? Can we find each other in shared stories?
-
Lost in translation
When we write, translate and visualize ideas, our perspective, our choice of wordsand images (visual language) matters. The topic ‘Lost in translation’ explores theinfluence of (concepts of) words, terminology and categorizing in creating new shared stories in a language we can all understand.
-
Literature, space & memory
Jakarta is a city of many stories, from time to time written down by authors. Like Tjalie Robinson did in the 1950-60s, when Jakarta became the capital of the new Republic of Indonesia. This topic explores the stories of Jakarta through literature, film and photography.
A HOMEPLACE TO LAND //
Tranen in mijn ogen en pijn in mijn hart. Ik zit in het vliegtuig naar huis, terug naar Nederland. Ik ga door de security, draai achterom en zie mijn lieve familie me nog net nazwaaien. Met een dubbel gevoel stap ik het vliegtuig in en laat ik dit mooie land achter me. Ik voel me verdrietig, dat ik dit alles weer achter me moet laten, alsof ik een deel van mezelf moet achterlaten. Dit thuis aan de andere kant van de wereld, mijn Indonesische familie, de “familie” die ik er afgelopen weken gedurende dit project bij heb gekregen en waarmee ik zoveel heb mogen delen en van heb mogen leren.
Hier, te midden in de chaos van Jakarta, heb ik mijn rustpunt gevonden. Mijn centrum van harmonie en heeft het me tot tranen toe geroerd. Meerdere malen ben ik hier in het land van mijn grootouders geraakt. Geraakt door de verhalen van mijn collega’s, het koloniale pijnlijke verleden van onze opa en oma’s, maar zag ik te midden van al deze verhalen een weg die me leidde naar een waarheid in mezelf: ik heb het grote voorrecht dat ik twee werelden in mezelf heb wonen. Een wereld die ik lange tijd ver weg gestopt had omdat ik niet écht begreep wat het betekende om zo rijk te zijn om met twee culturen opgegroeid te zijn. Hier in de tropen, tijdens deze werktrip waarin nationale geschiedenis en persoonlijke verhalen centraal stonden, ben ik gaan graven. Graven in een geschiedenis die zoveel verder strekt dan alleen de mooie kant van het verre Nederlands Indie met haar tempo doeloe waarover mijn grootouders praatten. Verder dan gebruiken en rituelen, gedrag en cultuur. Ben ik gaan graven en op zoek gegaan naar de kern van het verhaal. De pijn, de overwinningen en belangrijke veranderingen die mijn grootouders hebben moeten doorstaan. Zij hebben het verschil gemaakt die lifechanging was voor onze toekomst.
Het kost maar één druppel om chaos in een lichaam te roeren. Eén druppel bereid om tegen het gewicht van de oceaan op te springen om het te laten stijgen. Eén druppel om een rimpel te beginnen die zich uitbreidt naar een golf van verandering. Eén druppel die het verschil kan maken. Zij maakten het verschil voor ons, moesten pijn doorstaan om ons een betere toekomst te kunnen geven. Ze leerden ons hoe moeilijk het moet zijn geweest om dingen achter te moeten laten. Zij hebben ons geleerd niet op te geven en te vechten als een hel totdat er niets meer te geven is. Zij waren hierin mijn beste leermeesters en ik ben hem dan ook
meer dan ooit verplicht om elke dag een beetje harder te proberen. Ze leerden me dat mooie dingen gebeuren wanneer je je hart de tijd geeft om zichzelf te genezen. Dat je altijd opnieuw kan beginnen. Dat je al tot zo ver gekomen bent toen je dacht dat je alle hoop verloren was. Hoe we dingen ontgroeiden waar we ooit niet zonder konden. Zij leerden me dat verbinding met jezelf verliezen, erger is dan het verliezen van een plek. Dat je altijd opnieuw kan bouwen.
Tot ver over de oceanen maakten zij het verschil. En terwijl ik in het vliegtuig stap komen de waterlanders. En deze tranen zijn tranen die gevuld zijn met liefde en dankbaarheid. Dankbaar dat ik aan beide kanten van de wereld een plek heb die ik mijn thuis mag noemen en waar ik me thuis mag voelen. Dankbaar dat ik aan beide kanten van de wereld armen vind die altijd open staan om me te verwelkomen, uit te zwaaien en me dieper en dieper laten gronden in het feit dat ik hen altijd met me mee draag. Dankbaar dat ik de verhalen door mag geven aan mijn mini en hem kan leren dat het maar één druppel kost om chaos in een lichaam te roeren. Eén druppel bereid om tegen het gewicht van de oceaan op te springen om het te laten stijgen. Eén druppel om een rimpel te beginnen die zich uitbreidt naar een golf van verandering.
Dat er voor alles maar één druppel nodig is om het verschil te maken. Tot snel, mooi Indonesië ‘till we meet again.
ESMAY USMANY
Algemene voorwaarden
Disclaimer
NEEM CONTACT OP
E:
BOEKINGEN THEATERTOUR
E:
T: 06 48 45 61 74
Privacy policy
© Copyright Esmay Usmany 2019. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze website mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd, gekopieerd, aangepast, openbaar gemaakt en/of doorgegeven, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Esmay Usmany.